PROFORMA FATURA NEDİR?

Yapılacak işe istinaden, bir teklif olarak da nitelendirilebilecek olan, ön fatura anlamına gelen fatura çeşidine “proforma fatura” denir. Proforma fatura hazırlandığında, karşılığında hizmet verilmesi ya da malzeme sevkiyatı gerçekleşmesi beklenilmediği gibi, bir ödeme de beklenilmez. Çoğunlukla ihracat ve ithalat işlemlerinde gerekli bilgileri içeren bu fatura türü, dış ticarette bir teklifi ya da iş süreçlerini daha verimli sürdürmeyi amaçlayarak kullanılır. Kısacası, ticari faturalar gibi şart koşulan bir fatura olmasa da, proforma fatura özellikle yurt dışına numune gönderimi gibi durumlarda kullanılan önemli bir fatura çeşididir.

PROFORMA FATURANIN AMACI

Proforma faturanın mali ya da kanuni olarak hiçbir yükümlülüğü mevcut değildir. Buna rağmen proforma faturanın kullanılmasının en temel nedeni satıcı ile alıcı arasında gerçekleşecek bir satış anlaşmasının teklif aşamasında, ön fatura görevi üstlenmesidir. Satıcı tarafından alıcı adına düzenlenen bu fatura türünde, tarih, malzeme cinsi, malzeme değeri, fiyatı, döviz cinsinden fiyatı, malzemenin teslim yöntemi, yükleme tarihi ve nakliye detayları, ödeme şekli, GTIP kodu gibi bilgilerin yanı sıra, satıcıya ve alıcıya ait iletilim ve adres detayları gibi bilgiler yer alır. Normal fatura yerine geçmeyen proforma sadece bilgi amaçlı olarak düzenlenir.

PROFORMA FATURANIN ÖZELLİKLERİ

Ticari işlemler sürdürülürken farklı satış metotları kullanılabilmektedir. Bu duruma istinaden, satıcı ve alıcı arasında ticari süreci pratikleştirmek ve hızlandırmak için birçok belge düzenlenebilmektedir. Özellikle, küresel pazarda, dış ticaret süreçlerini hızlandırmak taraflar için çok önemli olduğundan, proforma fatura hazırlamak tercih edilen bit yöntemdir. Maliye Bakanlığı’nca belirlenen hiçbir usule tabi olmasa da proforma fatura, teklifname özelliği taşıması nedeni ile verilecek hizmetin, hangi şartları içerdiği, hangi ölçülerde ve fiyatlandırmada satışa sunulacağı gibi ürüne dair bir ön mektup özelliği taşıdığından, kullanımı dünya ticaretinde oldukça fazla talep görmektedir. 

Proforma faturanın üzerinde mutlaka “proforma fatura” ibaresi bulunmalıdır. Şirketler proforma faturayı, matbaalardan basım yaptırarak temin edebilecekleri gibi aynı zamanda antetli kağıdın üzerine “proforma fatura belgesi” ibaresini yazarak da direkt olarak oluşturabilirler. Ticaret hukukunda yer alan, ticari faturanın hazırlanmasının ardından bir malın satışının veya hizmetin karşılığında ödeme yapılması beklenirken, proforma için resmi bir beklenti söz konusu olamamaktadır.